Jan van der Kolk over compassie

Wie bent u en wat heeft u met New Dutch Connections?
Mijn naam is Jan van der Kolk en ik ben als vrijwilliger actief betrokken bij de landelijke raad van kerken en bij de protestantse kerk in Voorburg. Ik doe en heb naast mijn baan veel gedaan in het ontwikkelingswerk en vluchtelingenwerk en ben via NDC betrokken geraakt bij het werk met ex-AMA’s. Ongeveer anderhalf jaar geleden zag ik de voorstelling As I Left My fathers House voor het eerst. Ik heb zelf geen theatrale achtergrond, maar was direct geboeid door de beeldende kracht van de voorstelling. Ik ben geboeid door het gebruik van theater als werkvorm om maatschappelijk relevante thema’s aan de orde te stellen. As I Left My Fathers House stimuleert om over deze maatschappelijke thema’s de dialoog aan te gaan. Daarna ben ik betrokken geraakt bij de voorstelling en bij NDC. Inmiddels ben ik voorzitter van NDC. Ik ben hiervoor gevraagd en ik heb ‘ja’ gezegd. Omdat het raakt aan de thema’s waar ik me voor in zet.

Wat is voor u compassie?
Dat vind ik een grote vraag. Daar kan ik niet in 1 zin antwoord op geven. Het recht doen aan mensen en de ruimte hebben voor omstandigheden van mensen staat centraal in mijn leven. Ik zet mij in voor mensen die in moeilijke omstandigheden zitten. Ik wil de ander ontmoeten in zijn situatie. Ik ben er daarom niet alleen voor mensen, maar ik probeer ook met hen te zijn. Ik wil de dialoog aangaan. Compassie maakt hier deel van uit.

Waarom is compassie voor u belangrijk?
Compassie is nodig. Mensen dreigen uitgesloten te worden en in groepen ingedeeld te worden. Compassie helpt om de ander te blijven zien als iemand die aan jou gelijk is.

U heeft de voorstelling As I Left My Fathers’s House gezien. Waaruit sprak voor u compassie? 
Als Bright zijn persoonlijke verhaal koppelt aan de woorden van profeten en bijbelse psalmen. Dat zijn woorden van herkenning. Woorden van troost. Ze zetten Bright en zijn verhaal in een ander licht. Ze verbinden zijn verhaal aan dat van andere mensen. Het gaat niet alleen maar over hem, maar ook over jou of mij, over ons. Troost en herkenning is voor mij een aspect van compassie.

Op welke manier kan As I Left My Fathers House compassie bewerkstelligen?
Door mensen vanuit herkenning in beweging te zetten. Naar elkaar toe en naar anderen. Veel mensen die de voorstelling afgelopen zaterdag in Voorburg zagen, waren oudere mensen. Zij herkenden veel van hun eigen angstsituaties uit de tweede wereldoorlog. Vluchteling zijn werd voor hen ineens veel concreter; ‘Daar zijn deze mensen doorheen gegaan. Dat is wat het geweld met hen deed.’ De mensen herkenden zichzelf in de vluchtelingen van nu. Doordat de voorstelling herkenning oproept bij de toeschouwers, worden vluchtelingen niet meer zo snel weggezet worden als bijvoorbeeld ‘ gelukszoekers’. Alsof dat trouwens erg is. Iedereen zoekt toch geluk?

(interview door Marijke Ter Doest)